18. Dezember 2025
ZUM TOD DES NIEDERLÄNDISCHEN BALLETT-CHOREOGRAFEN HANS VAN MANEN
Der am 11. Juli 1932 in Nieuwer-Amstel geborene niederländische Ballett-Choreograf Hans van Manen (Bild) ist am 17. Dezember 2025 in Amsterdam gestorben. Er gilt als einer der ganz grossen Erneuerer des europäischen Balletts. Seine klassizistische, aus der Musik entwickelte Tanzsprache konnte sich von seinem Vorbild George Balanchine emanzipieren. Männer und Frauen agieren in seinen Choreografien gleichberechtigt.

Bild: Hans van Manen, 1986 – Foto: Roland Gerrits / Anefo, https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/fotocollectie/ad59628e-d0b4-102d-bcf8-003048976d84 – Lizenz: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/nl/deed.en – Datei: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hans_van_Manen_(1986).jpg
Over Hans van Manen
Hans van Manen (Nieuwer-Amstel, 1932-2025) wordt internationaal erkend als een van de grootmeesters van het hedendaagse ballet. Inclusief zijn balletten voor televisie heeft hij meer dan 150 balletten gecreëerd. Zijn choreografieën hebben een onmiskenbare signatuur, waarbij de grote helderheid in structuur als ook de geraffineerde eenvoud kenmerkend zijn.
https://www.operaballet.nl/ballet/hans-van-manen-foundation
Topchoreograaf en balleticoon Hans van Manen (93) overleden
Topchoreograaf en balletdanser Hans van Manen is op 93-jarige leeftijd overleden. Dat meldt het Nationale Opera & Ballet, waaraan hij jarenlang verbonden was, woensdagavond. Van Manen creëerde meer dan 150 balletten die door meer dan negentig internationale gezelschappen zijn opgevoerd.
«Zijn kunst zal voortleven in de lijven van de dansers die zijn werk uitvoeren en in de ogen van talloze toeschouwers», zegt Ted Brandsen, directeur van het Nationaal Ballet. «Hans heeft een grote stempel gezet op Het Nationale Ballet door zijn balletten, zijn visie op dans en mensen en door zijn jarenlange intense verbondenheid met ons allemaal.“
Der Tanzdenker
Er galt als einer der prägendsten Tanzschöpfer unserer Zeit – nun ist der niederländische Meisterchoreograf mit 93 Jahren verstorben.
Eine der bedeutendsten Persönlichkeiten auf der internationalen Landkarte des Tanzes des 20. und 21. Jahrhunderts ist tot. Der niederländische Tanzschöpfer Hans van Manen ist am 17. Dezember im Alter von 93 Jahren in Amsterdam verstorben – mit ihm verliert die Tanzwelt einen Künstler von zeitloser Klarheit und bestechender Konsequenz, dessen Werk Generationen von Tänzer:innen und Zuschauenden geprägt hat. Bis zuletzt blieb er den internationalen Tanzbühnen persönlich verbunden und stand in intensivem Austausch mit seinen Kolleg:innen.
Anna Beke
https://www.tanznetz.de/de/article/2025/zum-tod-hans-van-manens
Umstandslos und genial einfach
Bei ihm ging immer alles von der Musik aus und mündete in der lebendigen Bewegung des Tanzes: Zum Tod von Hans van Manen, dem letzten der großen charismatischen Choreographen des zwanzigsten Jahrhunderts.
Wiebke Hüster
Phänomenale Kraft und fragile Zartheit
Die Tanzwelt reagiert mit Erschütterung. Sie verliert mit van Manen nicht nur den Grandseigneur des Fachs – einen Mann voller Esprit, Lebensart und Humor, mal heiteren, mal galligen Temperamentsstürmen zugeneigt. Vielmehr tritt einer ihrer einflussreichsten Erneuerer ab.
Hans van Manen hat das europäische Ballett aus dem Prokrustesbett der Tradition gelöst und neoklassisch modelliert. Seine Schöpfungen waren kristallin, klar und so scharf konturiert, dass es keiner abendfüllenden Erzählstoffe bedurfte, um vom Kern der menschlichen Natur zu erzählen. Vom Lieben, Leiden, vom Balzen und Begehren, Sehen und Sehnen. Diesem Meister wird so schnell keiner nachwachsen.
Dorion Weickmann
https://www.sueddeutsche.de/kultur/nachruf-hans-van-manen-choreograf-ballett-li.3356521
Ein Bahnbrecher des modernen Balletts
Er war einer der vier bedeutendsten Tanzschöpfer der Gegenwart. Der Niederländer Hans van Manen wurde „als Mondrian des Tanzes“ tituliert. Nun ist er gestorben und dem Jahrhundertchoreografen huldigt sogar das Königshaus.
Soll man traurig sein über den Tod eines 93-Jährigen, mit dem und seinem langjährigen Partner man bestens gelaunt noch vor fünf Monaten bei Wiener Freunden zum Essen saß? Der lachte, scherzte, klatschte, gerne frivole Witze riss, der genussvoll aß und trank und der sich immer wieder für ein Zigarettchen auf den Balkon verzog? Der gerade an der Staatsoper noch einmal mit seinem schon 1979 bahnbrechenden, Video und Raumwechsel miteinbeziehenden Tanzstück „Live“ für eine einzige Ballerina einen rauschenden Erfolg gefeiert hatte?
Manuel Brug
Letzter Vorhang für Hans van Manen
Am Mittwoch ist der niederländische Großmeister des modernen Balletts 93-jährig verstorben. Er betonte in seinen Choreografien stets die Lebendigkeit von Körpern.
Helmut Ploebst
Klarheit, Eleganz, Humanismus – zum Tod des Choreografen Hans van Manen
In seinen Balletten tanzten Männer und Frauen schon früh gleichberechtigt, die formale Strenge seiner Werke brachte ihm Vergleiche mit den Meistern des Bauhauses ein. Nun ist der grosse Erneuerer des europäischen Balletts 93-jährig gestorben.
Wer seine Ballette kennt, war allzu gern geneigt, von ihm dasselbe zu denken: Hans van Manen würde, wie jene, nicht altern. Er würde immer derselbe frische, wache Zeitgenosse bleiben. Führte eine Kompanie eines seiner über 150 Werke auf, erschien er zur Premiere, älter werdend zwar, aber nicht alt wirkend. Denn dieses Funkeln, das uns aus jedem einzelnen seiner Ballette entgegenspringt – es sprach auch aus seinen Augen.
Lilo Weber
https://www.nzz.ch/feuilleton/nachruf-auf-den-choreografen-hans-van-manen-ld.1917245
Hans van Manen, Celebrated Dutch Choreographer, Is Dead at 93
Mr. Van Manen fused classical ballet techniques and modern styles of movement in his choreography to create a spare, abstract style that earned him the nickname the Piet Mondrian of ballet. He was also labeled the Harold Pinter of dance — for his concise storytelling — as well as the Versace of dance, because his work was sometimes charged with homoeroticism.
Nina Siegal
https://www.nytimes.com/2025/12/17/arts/dance/hans-van-manen-dead.html
Muere Hans van Manen, coreógrafo y maestro de la danza contemporánea, a los 93 años
Van Manen fue director artístico del Nederlands Dans Theater, y después su coreógrafo residente. Esta última labor la realizó en el Het Nationale Ballet, dos de los conjuntos más prestigiosos de Países Bajos. Sus bailarines y los de una tercera, Introdans, se consideran los guardianes de su repertorio, interpretado en un centenar de compañías internacionales. Entre ellas, el Ballet de la Ópera de París, el Ballet de San Francisco, el Ballet de Stuttgart, el Ballet Estatal de Viena, el Ballet de Houston, o el Ballet Nacional de Japón. A lo largo de su carrera trabajó además con bailarines famosos, como Rudolf Nureyev o Natalia Makarova, o la española Sol Léon.
Isabel Ferrer
Hans van Manen ci ha lasciati: addio al Mondrian della danza
Aveva 93 anni Hans van Manen, danzatore e poi coreografo di grandissimo successo che è mancato il 17 dicembre del 2025. Per nessuno come per lui valeva il detto “less is more”: togliere tutto e lasciare l’essenziale. Anche per questo era amabilmente definito “il Mondrian della danza”, perché come il suo connazionale Piet Mondrian amava creare sul palcoscenico l’essenzialità. “Nei miei balletti mi sforzo di eliminare il più possibile il movimento. Ogni passo superfluo deve essere tolto” amava dichiarare. Questo non gli impedì di realizzare circa 150 lavori per le più grandi compagni di danza.
L’AIA
https://www.danzaedanza.com/it/news/van-manen-danza-morte.html
Décès du chorégraphe Hans van Manen
Le chorégraphe néerlandais Hans van Manen s’est éteint le 17 décembre 2025, à l’âge de 93 ans. Figure majeure de la danse du XXᵉ et du début du XXIᵉ siècle, il laisse derrière lui une œuvre très importante de plus de 150 ballets, dont plusieurs créations pour la télévision. Il a marqué de son empreinte le langage du ballet contemporain.
Delphine Goater
https://www.resmusica.com/2025/12/18/deces-du-choregraphe-hans-van-manen/
Décès du chorégraphe Hans van Manen
Hans van Manen, immense chorégraphe néerlandais, est décédé le 17 décembre, à l’âge de 93 ans. Il laisse derrière lui une œuvre prolifique – il fut l’un des grands chorégraphes classiques du XXe siècle – ainsi qu’une empreinte indélébile sur la scène chorégraphique des Pays-Bas.
Amélie Bertrand
Videos:
In Memoriam Hans van Manen | Dutch National Ballet
A conversation with Hans van Manen for Pride 2024 🏳️🌈 | Dutch National Ballet
Wiener Staatsballett – Hans van Manen im Gespräch und in Proben zu »Four Schumann Pieces«
50 Jahre Hans van Manen – Eine Goldene Hochzeit
Mehr:
https://www.operaballet.nl/ballet/hans-van-manen-foundation
https://web.archive.org/web/20120216002017/http://www.hansvanmanenfestival.nl
https://dansmagazine.nl/nieuws/vscd-oeuvreprijs-voor-hans-van-manen
https://www.imdb.com/de/name/nm0887475
https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&query=118834282
https://nl.wikipedia.org/wiki/Hans_van_Manen
(*) https://de.wikipedia.org/wiki/Hans_van_Manen
#HansVanManen #CHcultura @CHculturaCH ∆cultura cultura+
Kommentare von Daniel Leutenegger